COPD/Long fysiotherapie

COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) is een longziekte waarbij de longen beschadigd zijn. Het is een verzamelnaam voor:

• Chronische bronchitis: bij chronische bronchitis zijn de bronchiën langdurig ontstoken. Als de bronchiën ontstoken en/of geïnfecteerd zijn, wordt er overtollig slijm aangemaakt. Hierdoor wordt de luchtstroom in en uit de longen beperkt, wat leidt tot overmatig hoesten en moeite met ademhalen.
• Longemfyseem: dit is een chronische aandoening waarbij de longblaasjes verloren gaan. Longblaasjes zijn nodig om zuurstof op te nemen. Wanneer er minder longblaasjes zijn, kan het lichaam minder zuurstof opnemen. Dit zorgt voor onder andere kortademigheid en benauwdheid.

Veelvoorkomende klachten bij COPD zijn: chronisch hoesten, kortademigheid, benauwdheid, vermoeidheid, verminderde inspanningsmogelijkheden, toenemende moeite met dagelijkse handelingen zoals wandelden op het tempo van leeftijdsgenoten, traplopen, huishoudelijke taken of het uitvoeren van hobby of werk.

Epidemiologie en maatschappelijke impact

In Nederland hebben ongeveer 600.000 mensen COPD. Jaarlijks komen er ruim 10.000 mensen met chronische bronchitis en 27.000 mensen met longemfyseem bij. De voorspelling is dat het absolute aantal patiënten met COPD tot 2040 met 36% zal stijgen. Momenteel is COPD de vijfde meest voorkomende doodsoorzaak in Nederland, met een stijgend aantal sterfgevallen gedurende de laatste jaren. De zorgkosten van COPD bedragen in Nederland circa 1 miljard euro per jaar (in 2015).

Ruim één derde (37%) van de patiënten met COPD is deels of volledig arbeidsongeschikt. Daarnaast lopen deze patiënten een verhoogd risico op ziekenhuisopnames en heropnames ten gevolge van longaanvallen. Meer dan 50% van de patiënten met COPD wordt binnen één jaar na ontslag weer opgenomen. Dit leidt tot hoge maatschappelijke kosten in Nederland, welke zijn geschat op 415 miljoen euro per jaar (in 2013).  (uit concept richtlijn COPD KNGF 2019) 

Beïnvloeden van risicofactoren

Roken is de belangrijkste oorzaak van het chronisch ontstekingsproces in de longen. Roken is verantwoordelijk voor 40-60% van COPD-ontwikkeling. Daarnaast kunnen ook andere oorzaken dit ontstekingsproces veroorzaken, zoals onder andere oorzaken luchtvervuiling (op het werk, binnen- en buitenshuis) en genetische factoren. Factoren als erfelijkheid, andere ziektes en het aantal longaanvallen hebben grote invloed op het beloop, maar zijn niet altijd direct te beïnvloeden.

Veel leefstijlfactoren zoals roken, voeding en beweging hebben invloed op zowel het ontstaan als het verloop van COPD en de eventuele comorbiditeiten. Stoppen met roken, de juiste medicijnen, goede voeding en voldoende beweging zijn factoren die wél zelf te beïnvloeden zijn. Deze leefstijlfactoren zijn daarom een van de belangrijke aandachtspunten in de behandeling bij een Chronisch ZorgNet therapeut.

De fysiotherapeut gespecialiseerd in COPD

De belangrijkste taak van de fysiotherapeut is het in kaart brengen van de fysieke beperkingen die het gevolg zijn van COPD. De behandeldoelen binnen de fysiotherapie worden gericht op fysieke activiteit, fysieke capaciteit en ademspierfunctie verbeteren of optimaliseren. Naast de beperking als gevolg van de aangetaste longen, zijn ook de lichamelijke en psychische gevolgen, zoals angst, benauwdheid en omgaan met de ziekte, belangrijk om mee te nemen. Door de veelal langdurige behandelrelatie tussen patiënt en therapeut kan daarnaast bij uitstek aandacht worden besteed aan leefstijlverandering. Alle Chronisch ZorgNet therapeuten hebben hier gedegen kennis over.

Ook kan het dagelijkse functioneren door de vele contactmomenten goed gemonitord en gesignaleerd worden en worden andere zorgverleners vroegtijdig ingeschakeld indien nodig. Hierdoor kan de beste zorg op maat aan de patiënt gegeven worden. Hiervoor is multidisciplinair samenwerken noodzakelijk, wat gestimuleerd en ondersteund wordt door het landelijke systeem van Chronisch ZorgNet.

Welke longpatiënten komen in aanmerking voor beweegtherapie bij een fysiotherapeut?

Naast de COPD patiënten, kunnen ook andere longpatiënten terecht bij de fysiotherapeut. De patiëntengroep met longziekten is divers, met elk een andere oorzaak of beloop. Verschillende diagnoses van longaandoeningen kunnen fysiotherapeutisch behandeld worden door de fysiotherapeuten van Chronisch ZorgNet, gespecialisserd in de behandeling van longpatiënten. De meest voorkomende medische diagnose is COPD, maar ook andere longaandoeningen, zoals astma, interstitiële of restrictieve longaandoeningen komen voor. Beweegtherapie voor alle COPD-patiënten, training voor en na longtransplantaties en tijdens de palliatieve fase van longaandoeningen kunnen allen door Chronisch ZorgNet fysiotherapeuten, gespecialiseerd in longaandoeningen, uitgevoerd worden.

Kris heeft zich gespecialiseerd in Long Revalidatie.